Aktualności - Prawo i Finanse

Ważne dla przedsiębiorców.

Podmioty zobowiązane do rejestracji w Bazie Danych Odpadowych

Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami uruchomiony został 24 stycznia 2018 r. Obowiązkiem wpisu do Rejestru-BDO objęte są nie tylko podmioty, które wytwarzają odpady oraz prowadzą ewidencję tych odpadów, ale również wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie lub akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny, producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań. W niektórych przypadkach może to dotyczyć nawet jednoosobowych działalności gospodarczych. Obowiązkowi rejestracji podlegają wszystkie podmioty wymienione w art. 50 ust. 1 oraz art. 51 ust. 1 ustawy o odpadach. W art. 50 ustawy o odpadach wymienia się szereg rodzajów działalności, które podlegają wpisowi do Rejestru-BDO na wniosek. W takich przypadkach przedsiębiorcy sami muszą złożyć wniosek o wpis do Rejestru. Wniosek należy złożyć do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu. Art. 51 ust. 1 ustawy o odpadach wymienia przypadki, w których podmioty będą wpisane do Rejestru-BDO z urzędu przez marszałka województwa, właściwego ze względu na miejsce wykonywania działalności danego podmiotu. Do wniosku należy dołączyć:

uwierzytelnioną kopię dowodu uiszczenia opłaty rejestrowej – jeśli masz taki obowiązek,
oświadczenie o spełnieniu wymagań niezbędnych do wpisu do rejestru oraz potwierdzające, że dane zawarte we wniosku są zgodne ze stanem faktycznym lub oświadczenie o braku okoliczności skutkujących wykreśleniem z rejestru.

Oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Musisz w nim potwierdzić, że dane zawarte we wniosku są zgodne ze stanem faktycznym oraz zawrzeć klauzulę o treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia". Procedura składania wniosku może nieznacznie różnić się w zależności od urzędu marszałkowskiego. Przed jego złożeniem warto odwiedzić stronę internetową właściwego urzędu lub skontaktować się z nim telefonicznie. Niektórzy przedsiębiorcy muszą do wniosku dołączyć również:

umowę z organizacją odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz potwierdzenie wniesienia zabezpieczenia finansowego,
umowę z producentami sprzętu elektrycznego i elektronicznego – jeśli jesteś autoryzowanym przedstawicielem,
zaświadczenie o wpłacie kwoty równej wysokości kapitału zakładowego organizacji odzysku na pokrycie tego kapitału albo oświadczenie o wpłacie tej kwoty – jeśli jesteś organizacją odzysku,
informację potwierdzającą dobrowolny udział w systemie ekozarządzania i audytu – jeśli jesteś podmiotem wprowadzającym baterie lub akumulatory,
umowę zawartą z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu – jeśli jesteś podmiotem wprowadzającym pojazdy,
zaświadczenie o wpłacie kwoty równej wysokości kapitału zakładowego organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego na pokrycie tego kapitału albo oświadczenie o wpłacie tej kwoty – jeśli jesteś organizacją sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Jeśli jesteś przedsiębiorcą, który podlega wpisowi do Rejestru BDO, musisz uzyskać wpis przed rozpoczęciem działalności. W przeciwnym wypadku grozi ci administracyjna kara pieniężna w wysokości od 5000 zł do 1 mln zł oraz wymierzana przez sąd - kara aresztu albo grzywny. Marszałek województwa ma 30 dni od złożenia poprawnego i kompletnego wniosku na wpisanie cię do Rejestru BDO. Poniżej przedstawiamy przykładową listę podmiotów, które w wyniku prowadzenia swojej działalności są zobowiązane do uzyskania wpisu do Rejestru-BDO:

sklepy spożywcze,
sklepy wielkopowierzchniowe,
firmy budowlane, remontowe,
gabinety lekarskie,
gabinety stomatologiczne,
gabinety kosmetyczne,
zakłady fryzjerskie,
producenci baterii i akumulatorów,
producenci pojazdów,
producenci opakowań,
producenci sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
importerzy wprowadzający produkty w opakowaniach,
rolnicy powyżej 75 ha ziemi,
warsztaty samochodowe,
warsztaty rzemieślnicze,
zakłady produkcyjne,
prowadzący profesjonalną działalność w zakresie transportu odpadów.

Ważny dla przedsiębiorców w sporze z fiskusem wyrok TSUE

W dniu 16.10.2019 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok, który może być dla wielu podatników bardzo pomocny. Trybunał w sprawie węgierskiej spółki Glenkore Agriculture Hungary Kft. sygn. C-189/18 orzekł, iż nie narusza przepisów prawa wspólnotowego praktyka, zgodnie z którą, w ramach weryfikacji prawa do odliczenia VAT przez podatnika, organ podatkowy jest związany ustaleniami faktycznymi i kwalifikacjami prawnymi dokonanymi już przez siebie w ramach powiązanych postępowań administracyjnych prowadzonych przeciwko dostawcom tego podatnika, na których to ustaleniach i kwalifikacjach opierają się ostateczne decyzje stwierdzające istnienie oszustw związanych z VAT popełnionych przez tych dostawców. Jednakże Trybunał wskazał na trzy zastrzeżenia:

organ podatkowy ma obowiązek zapoznania podatnika z dowodami, w tym z dowodami pochodzącymi z owych powiązanych postępowań administracyjnych, na podstawie których zamierza wydać decyzję, oraz że podatnik ten nie zostaje w ten sposób pozbawiony prawa do skutecznego zakwestionowania w trakcie toczącego się przeciwko niemu postępowania owych ustaleń faktycznych i kwalifikacji prawnych;
podatnik może w trakcie tego postępowania uzyskać dostęp do wszystkich dowodów zebranych w trakcie owych powiązanych postępowań administracyjnych lub w jakimkolwiek innym postępowaniu, na których to dowodach wspomniany organ zamierza oprzeć swą decyzję lub które to dowody mogą zostać wykorzystane przy wykonywaniu prawa do obrony, chyba że cele leżące w interesie ogólnym uzasadniają ograniczenie tego dostępu;
sąd rozpoznający skargę na decyzję organu podatkowego może skontrolować zgodność z prawem uzyskania i wykorzystania owych dowodów oraz ustaleń, które mają decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia skargi, dokonanych w decyzjach administracyjnych wydanych względem wspomnianych dostawców.

W wyroku tym TSUE stwierdził:

„…w trakcie weryfikacji wykonanego przez podatnika prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) organ podatkowy jest związany ustaleniami faktycznymi i kwalifikacjami prawnymi dokonanymi już przez siebie w ramach powiązanych postępowań administracyjnych wszczętych przeciwko dostawcom tego podatnika, na których zostały oparte decyzje, które stały się ostateczne, stwierdzające istnienie oszustwa związanego z VAT popełnionego przez dostawców, z zastrzeżeniem, po pierwsze, że nie zwalniają one organu podatkowego z obowiązku zapoznania podatnika z dowodami, w tym z dowodami pochodzącymi z owych powiązanych postępowań administracyjnych, na podstawie których zamierza on wydać decyzję, oraz że podatnik ten nie zostaje w ten sposób pozbawiony prawa do skutecznego zakwestionowania w trakcie toczącego się przeciwko niemu postępowania owych ustaleń faktycznych i kwalifikacji prawnych. Po drugie, że wspomniany podatnik może w trakcie tego postępowania uzyskać dostęp do wszystkich dowodów zebranych w trakcie owych powiązanych postępowań administracyjnych lub w jakimkolwiek innym postępowaniu, na których to dowodach wspomniany organ zamierza oprzeć swą decyzję lub które to dowody mogą zostać wykorzystane przy wykonywaniu prawa do obrony, chyba że cele leżące w interesie ogólnym uzasadniają ograniczenie tego dostępu. Po trzecie, że sąd rozpoznający skargę na tę decyzję może skontrolować zgodność z prawem uzyskania i wykorzystania owych dowodów oraz ustaleń, które mają decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia skargi, dokonanych w decyzjach administracyjnych wydanych względem wspomnianych dostawców.”

Z kolei w punkcie 58 uzasadnienia wyroku Trybunał wskazał, że:

„Wymogu tego nie spełnia praktyka organu podatkowego polegająca na nieudzieleniu danemu podatnikowi żadnego dostępu do tych dowodów, a w szczególności do dowodów, na których opierają się ustalenia dokonane w protokołach sporządzonych i decyzjach wydanych w wyniku powiązanych postępowań administracyjnych, oraz na jedynie pośrednim zapoznaniu go w formie streszczenia tylko z częścią tych dowodów, które organ ten wybrał według przyjętych przez siebie kryteriów, nad którymi podatnik nie może sprawować żadnej kontroli.”

Wyrok ten ma istotne znaczenie dla oceny prawidłowości wydanych przez organy podatkowe decyzji. Polskie organy podatkowe włączają, jako dowody wyciągi z decyzji wydanych wobec dostawców i innych uczestników obrotu, a nie dowody na podstawie których decyzje te zostały wydane.

Taka praktyka narusza prawo podatnika do obrony i prawo do rzetelnego procesu. Zgodnie z art. 240 § 1 pkt 11 ustawy - Ordynacja podatkowa w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli orzeczenie TSUE ma wpływ na treść wydanej decyzji. Przedsiębiorcy, którzy otrzymali niekorzystne decyzje w sprawach dotyczących VAT, powinni rozważyć wnioski o wznowienie swoich postępowań. Na podstawie art. 241 § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej żądanie strony o wznowienie postępowania powinno zostać wniesione w terminie miesiąca od dnia publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Jeżeli sprawa podatnika rozpoznawana jest przez sąd administracyjny, podatnik powinien powołać się przed sądem na wymieniony powyżej wyrok TSUE i wskazać, że zasada poszanowania prawa do obrony została naruszona, gdyż podatnik pozbawiony był możliwości zapoznania się z wszystkimi dowodami, na podstawie których organ podatkowy wydał decyzję. Można się tu również powołać na art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Brak w aktach sprawy wszystkich dowodów, na które powołuje się organ podatkowy uniemożliwia sądowi wykonywanie kontroli sądowej decyzji i spełnienie wymogów przeprowadzenia rzetelnego procesu. W związku z tym, wniosek o uchylenie zaskarżonych decyzji organów podatkowych będzie uzasadniony.

Jeżeli sprawy podatnika prowadzone są przez organ pierwszej instancji lub organ drugiej instancji, to podatnik powinien wystąpić do organu prowadzącego postępowanie z wnioskiem o:

1) udostępnienie podatnikowi wszystkich dowodów do zapoznania się z nimi i wypowiedzenia się w sprawie tych dowodów. 2) włączenie do akt postępowania wszystkich dowodów z innych postępowań, na których organ ma zamiar oprzeć swoje uzasadnienie, gdyż w świetle cytowanego orzeczenia TSUE wyciągi z decyzji i protokołów kontroli są niewystarczające.

Wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (piąta izba) z dnia 16 października 2019 r. w sprawie C-189/18.

Niektóre zmiany w podatkach w 2 połowie 2019 r.

W tym roku lato oraz jesień stały się czasem wejścia w życie wielu zmian podatkowych. Dotyczą one przede wszystkim podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług (VAT).

Zwolnienie dla młodych podatników w podatku dochodowym od osób fizycznych

Od 1.8.2019 r. w odniesieniu do pracowników, którzy nie ukończyli 26 roku życia, weszło w życie zwolnienie podatkowe. Regulacja dotyczy przychodów ze stosunku pracy (stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy) oraz umów zlecenia do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 85 528 zł (w 2019 r. limit zwolnienia wyniesie 35 636,67 zł, tj. 5/12 limitu rocznego). Nadwyżka podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. przy zastosowaniu skali podatkowej.

W 2019 roku płatnik nie jest zobligowany do obliczania i poboru zaliczek na PIT (od sierpnia do grudnia) – pod warunkiem, że młody podatnik złoży oświadczenie, iż jego dochody w całości zostaną objęte zwolnieniem. Należy przyjąć, że ww. oświadczenie powinno zawierać, co najmniej, dane pracownika oraz pracodawcy, podstawę prawną zwolnienia, jak również pełną datę urodzenia pracownika.

Zastosowanie zwolnienia, o którym tu mowa ma wpływ na wysokość tzw. podwyższonych kosztów uzyskania przychodów (w wysokości 50%), m.in. w związku z dochodami z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich. W takim przypadku limit, o którym jest mowa wyżej, ma charakter łączny.

Stawka 17% i odliczenia w podatku dochodowym od osób fizycznych

Od 1 października 2019 r. obowiązuje ustawa z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, Niższa, czyli 17% (zamiast 18%) stawka podatkowa obejmuje podatników rozliczających się w ramach pierwszej stawki skali podatkowej. Nowelizacja zakłada obniżenie stawki podatku w skali podatkowej, z 18% do 17%, przy jednoczesnym pozostawieniu stawki 32% dla dochodów przekraczających 85 528 zł. Nowa stawka podatkowa będzie dotyczyć wszystkich podatników, którzy uzyskują dochody, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej, w tym również emerytów, rencistów oraz przedsiębiorców, którzy w zakresie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie wybrali podatku liniowego, czy też ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Projekt ustawy przewiduje również ponad dwukrotny wzrost wysokości tzw. ryczałtowych kosztów uzyskania przychodu w ramach stosunku pracy (podstawowy wariant odliczenia miesięcznie wyniesie 250 zł zamiast 111,25 zł).

Podwyższenie pracowniczych kosztów spowoduje automatyczne podwyższenie kosztów stosowanych do niektórych przychodów z działalności wykonywanej osobiście (art. 22 ust. 9 pkt 5 ustawy PIT), tj. z tytułu:

pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich,
powołania do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,
umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.

Nowa skala podatkowa oraz kwota zmniejszająca podatek będzie kształtować się w następujący sposób:

do 85 528 zł, podatek wyniesie 17 proc. minus kwota zmniejszająca podatek (zróżnicowana jak obecnie w zależności od sumy dochodów do opodatkowania za cały rok podatkowy),
od 85 528 zł podatek wyniesie 14 539,76 zł plus 32 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł.

Ponadto zmianie uległa kwota zmniejszająca podatek - dla podstawy opodatkowania od 13 000 zł do 85 528 zł wyniesie ona 525,12 zł.

„Biała lista” podatników VAT

Od września został wprowadzony ujednolicony, bieżąco aktualizowany rejestr podatników VAT, który pozwoli na sprawdzenie statusu według kategorii: czynny, zwolniony, wykreślony, przywrócony. Wykaz podaje dane na żądany dzień. Zatem poza sprawdzeniem aktualnego statusu podatnika VAT i danych podmiotu, będzie można również prześledzić historię każdego podatnika.

Lista zawiera również numery rachunków bankowych. O ile wartość transakcji dokonanej przez przedsiębiorców będzie wyższa niż 15 000 zł, przekazanie należności na inny rachunek niż ten wskazany na liście spowoduje, co do zasady, wyłączenie wydatku z kosztów uzyskania przychodu oraz powstanie odpowiedzialności solidarnej z tytułu VAT nieodprowadzonego przez sprzedawcę.

Sankcje te będą obowiązywać począwszy od 1.1.2020 r., przy czym solidarna odpowiedzialność nabywcy w zakresie VAT zostanie wyłączona, o ile zrealizuje on zapłatę z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności (split payment).

Sankcje zostaną też wyłączone, jeżeli zawiadomi się urząd skarbowy o błędnym przelewie w ciągu 3 dni od jego dokonania.

Obowiązkowy split payment dla branż „wrażliwych” (VAT)

Mechanizm podzielonej płatności stał się obligatoryjny dla wybranych branż już od 1.11.2019 r., obejmując ok. 150 towarów i usług, w tym: usługi budowlane, określone wyroby z metalu i części samochodowe, telefony komórkowe, komputery oraz aparaty fotograficzne. Podzielona płatność ma dotyczyć transakcji o wartości równej lub wyższej niż 15 000 zł (należy przy tym zauważyć, że przepis nie został w tym względzie jasno sformułowany).

Faktury dokumentujące transakcje, spełniające powyższe warunki, powinny nosić oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności”. W przypadku braku takiego oznaczenia organ podatkowy będzie mógł nałożyć sankcję w wysokości 30% podatku.

Ważny wyrok dla przedsiębiorców, którzy zostali uwikłani w tzw. „karuzele VAT” w sprawie prowadzonej przez doradcę podatkowego Andrzeja Paprotę

W dniu 30 grudnia 2019r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie ogłosił dwa ważne wyroki w sprawach o sygnaturach III SA/Wa 433/19 i III SA/Wa 434/19. Sprawy dotyczyły przedsiębiorców, którzy zostali uwikłani w tzw. „karuzele VAT”, jako podmioty określane „buforami”.

W tej sprawie Naczelnik Urzędu Skarbowego zakwestionował faktury zakupu i sprzedaży telefonów komórkowych w obrocie krajowym i określił podatnikom zobowiązania podatkowe w podatku VAT za niektóre miesiące 2013 i 2014r. oraz ustalił kwoty podatku VAT na podstawie art.108 ust.1 ustawy o VAT. Zdaniem Naczelnika Urzędu Skarbowego, faktury wystawione przez podatnika oraz wskazanych kontrahentów nie dokumentowały rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych. Na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT, zakwestionowano prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego z tych faktur. Zdaniem organu, kontrahentami podatników były grupy przestępcze wyłudzające VAT, tworzące w tym celu pozory rzeczywistej działalności gospodarczej. Podatnikom zarzucono świadomy udział w karuzeli podatkowej.

W odwołaniu od decyzji podatnik zarzucił naruszenie wielu przepisów ordynacji podatkowej i ustawy o VAT poprzez m.in. zaniechanie przeprowadzenia istotnych dowodów i wyjaśnienia stanu faktycznego. Bezpodstawne uznanie, że podatnik był jednym z uczestników oszustwa karuzelowego oraz, że wiedział lub mógł wiedzieć, iż bierze udział w oszustwie podatkowym, w którym uczestniczą jego kontrahenci. Zdaniem podatników, nie było więc podstaw do zakwestionowania prawa do odliczenia VAT w okolicznościach, gdy podatnik nie posiadał wiedzy o oszukańczych działaniach kontrahentów.

Dyrektor Izby Administracji Skarbowej decyzje organu pierwszej instancji utrzymał w mocy. Jego zdaniem, poczynione ustalenia dowodzą, że podatnicy uczestniczyli w oszustwie karuzelowym. Podmioty uczestniczące w tych łańcuchach wystawiały faktury w oparciu o informacje przekazywane telefoniczne. W skardze do WSA podatnicy powtórzyli zarzuty podniesione w odwołaniu.

W dniu 30 grudnia 2019r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozprawie, która odbyła się w dniu 13 grudnia 2019r., ogłosił dwa ważne wyroki w sprawach o sygnaturach III SA/Wa 433/19 i III SA/Wa 434/19. Sąd w ustnym uzasadnieniu, podzielił stanowisko pełnomocnika, radcy prawnego i doradcy podatkowego Andrzeja Paproty, który powołał się na wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 16.10.2019r. w sprawie węgierskiej spółki Glenkore Agriculture Hungary Kft. o sygnaturze C-189/18 i wskazał, że zasada poszanowania prawa do obrony została naruszona, gdyż podatnik pozbawiony był możliwości zapoznania się z wszystkimi dowodami, na podstawie których organ podatkowy wydał decyzję.

Pełnomocnik powołał się również na art.47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, gdyż w aktach sprawy brak było wielu dowodów, na które powoływał się organ podatkowy, co uniemożliwiało również Sądowi wykonywanie kontroli sądowej decyzji i spełnienie wymogów przeprowadzenia rzetelnego procesu.

W związku z tym, wniosek o uchylenie zaskarżonych decyzji organów podatkowych Sąd uznał za uzasadniony.

W wyroku z dnia 16.10.2019r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie o sygn. C-189/18 orzekł, iż:

„(…) w trakcie weryfikacji wykonanego przez podatnika prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) organ podatkowy jest związany ustaleniami faktycznymi i kwalifikacjami prawnymi dokonanymi już przez siebie w ramach powiązanych postępowań administracyjnych wszczętych przeciwko dostawcom tego podatnika, na których zostały oparte decyzje, które stały się ostateczne, stwierdzające istnienie oszustwa związanego z VAT popełnionego przez dostawców, z zastrzeżeniem:

Po pierwsze, że nie zwalniają one organu podatkowego z obowiązku zapoznania podatnika z dowodami, w tym z dowodami pochodzącymi z owych powiązanych postępowań administracyjnych, na podstawie których zamierza on wydać decyzję, oraz że podatnik ten nie zostaje w ten sposób pozbawiony prawa do skutecznego zakwestionowania w trakcie toczącego się przeciwko niemu postępowania owych ustaleń faktycznych i kwalifikacji prawnych.

Po drugie, że wspomniany podatnik może w trakcie tego postępowania uzyskać dostęp do wszystkich dowodów zebranych w trakcie owych powiązanych postępowań administracyjnych lub w jakimkolwiek innym postępowaniu, na których to dowodach wspomniany organ zamierza oprzeć swą decyzję lub które to dowody mogą zostać wykorzystane przy wykonywaniu prawa do obrony, chyba że cele leżące w interesie ogólnym uzasadniają ograniczenie tego dostępu.

Po trzecie, że sąd rozpoznający skargę na tę decyzję może skontrolować zgodność z prawem uzyskania i wykorzystania owych dowodów oraz ustaleń, które mają decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia skargi, dokonanych w decyzjach administracyjnych wydanych względem wspomnianych dostawców.”

Z kolei w punkcie 58 uzasadnienia wyroku Trybunał wskazał, że: